Składniki to jeden z kluczowych obszarów naszych stałych działań.

Nie zawsze udaje nam się „obronić” dany składnik, ale stały monitoring i system wczesnego ostrzegania o zmianach prawnych to dla firm ważne narzędzie, ułatwiające dostosowanie i pozwalające zminimalizować lub rozłożyć w czasie koszty. W okresie 2018 – 2020 zajmowaliśmy się jak zawsze dziesiątkami składników, ale najważniejszymi projektami, o największym wpływie na branżę były mikroplastiki, ditlenek tytanu, silikony, alergeny zapachowe i składniki zaburzające gospodarkę hormonalną.

Mikroplastiki

W styczniu 2019 roku Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) przedstawiła propozycję ograniczenia, a właściwie zakazu stosowania mikroplastików w produktach konsumenckich i profesjonalnych, w tym w produktach kosmetycznych.

Raport został oceniony przez przemysł kosmetyczny jako kontrowersyjny, ponieważ:

  • objęcie sektora kosmetycznego propozycją zakazu stosowania to przykład regulacji, która przyniesie ograniczone korzyści dla środowiska i jest środkiem nieproporcjonalnym do poziomu kontrybuowania sektora kosmetycznego w problemie zanieczyszczenia mórz i oceanów plastikiem względem kosztów, które poniesie. Nie uwzględniono, że przemysł kosmetyczny jako pierwszy, dobrowolnie zobowiązał się do wycofania się ze stosowania mikrodrobin plastikowych w produktach spłukiwanych przed 2020 roku i osiągnął na tym polu znaczące wyniki.
  • Lista składników, które obejmie zakaz nigdy nie powstanie. Ciężar prawidłowej identyfikacji mikroplastików w portfolio surowców leży pod stronie firm. Jeśli zakaz wejdzie w życie przemysł kosmetyczny stanie przed wyzwaniem zmiany składu wielu tysięcy receptur produktów spłukiwanych i niespłukiwanych, podczas gdy odpowiednie zamienniki dla obecnie stosowanych polimerów często nie są dostępne.

Od początku debaty nad regulacją staramy się zminimalizować wpływ ograniczenia na przemysł oraz wspierać firmy członkowskie w przygotowaniu do spodziewanego zakazu. W latach 2018-2020 podjęliśmy w tym celu szereg działań, obejmujących m.in.:

  • współpracę z Ministerstwem Rozwoju, Pracy i Technologii (MRPiT) oraz Biurem ds. Substancji Chemicznych, którym na bieżąco przekazywaliśmy aktualne stanowiska branży i pakiety materiałów do przygotowania stanowiska Polski,
  • wideokonferencję (2020 r.) z udziałem delegacji MRPiT (wtedy Ministerstwo Rozwoju), ekspertów Biura ds. Substancji Chemicznych, Cosmetics Europe oraz przedstawicieli firm członkowskich, którzy prezentowali wpływ zakazu na sektor kosmetyczny w Polsce, w oparciu o własne dane (wyzwania i koszty),
  • przekazanie stanowisk we wszystkich prowadzonych przez ECHA konsultacjach publicznych do udziału, w których zaangażowaliśmy MRPiT popierający postulaty branży (lata 2019 i 2020),
  • aktywne uczestnictwo w telekonferencjach Cosmetics Europe, w celu monitorowania prac i pozyskiwania zasobów do naszych stanowisk,
  • webinar „Proponowane ograniczenie ECHA dotyczące mikroplastików - wszystko, co musisz wiedzieć”, poprowadzony przez Dyrektora Generalnego Cosmetics Europe, Johna Chave'a oraz przedstawicieli biura.

Dzięki naszym działaniom w ostatniej skonsolidowanej opinii Komitetów RAC i SEAC uwzględniono możliwości wyłączenia produktów do makijażu, ust i paznokci z zakazu stosowania w nich polimerów jako proporcjonalną.

Marta Wiąckowska

Marta Wiąckowska

Młodszy manager ds. projektów legislacyjnych

Zaproponowana przez ECHA definicja mikroplastiku objęła nie tylko mikrodrobiny plastikowe, lecz także polimery syntetyczne, pełniące w produktach kosmetycznych kluczowe funkcje: gwarantujące im postać, stabilność, unikalne właściwości. Utrata niektórych polimerów może oznaczać obniżenie wydajności produktów, ograniczenie innowacyjności i ograniczony wybór dla konsumentów, niektóre produkty nie będą już wytwarzane.

Ditlenek tytanu

6 listopada 2015 roku francuska agencja Agency for Food, Environmental and Occupational Health and Safety of France (ANSES) złożyła wniosek do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) o klasyfikację ditlenku tytanu jako substancji rakotwórczej kategorii 1B (Carc. 1B) z przypisanym zwrotem rodzaju zagrożenia – „wdychanie może spowodować raka” (H350i), w ramach rozporządzenia CLP.

Propozycja klasyfikacji dotyczyła wszystkich form ditlenku tytanu (również form nano). Klasyfikacja ta oznaczałaby praktyczny zakaz stosowania substancji we wszystkich produktach kosmetycznych, mogłaby spowodować problem w zapewnieniu skutecznej ochrony przeciwsłonecznej lub brak ochrony w całym spektrum promieniowania UVA i UVB, a w konsekwencji doprowadzić do wystąpienia potencjalnego ryzyka dla zdrowia ludzi.

Podjęliśmy w tej sprawie następujące kroki:

  • W 2017 roku stworzyliśmy koalicję wspólnie z Polską Izbą Przemysłu Chemicznego (PIPC) i Polskim Związkiem Producentów Farb i Klejów (PZPFiK) i doprowadziliśmy do organizacji spotkania z Ministerstwem Rozwoju, na którym przedstawiliśmy stanowisko merytoryczne dotyczące propozycji klasyfikacji składnika.
  • Przekazaliśmy stanowisko m.in.: Pani Elżbiecie Bieńkowskiej, Komisarz ds. Rynku Wewnętrznego, Przemysłu, Przedsiębiorczości i MŚP oraz Panu Mateuszowi Morawieckiemu, Wicepremierowi, Ministrowi Rozwoju i Finansów i Ministerstwu Zdrowia.
  • Wzięliśmy udział w konsultacjach dotyczących narażenia inhalacyjnego na ditlenek tytanu prowadzonych przez Stowarzyszenie Producentów Ditlenku Tytanu (TDMA).

Efektem wszystkich podjętych działań było przyjęcie przez Komitet ds. Oceny Ryzyka (RAC) opinii, w której uznał, że dostępne dane naukowe spełniają kryteria rozporządzenia CLP w celu klasyfikacji ditlenku tytanu jako substancji podejrzanej o powodowanie raka w wyniku narażenia inhalacyjnego (CMR kat. 2).

Wszystkie zainteresowane sektory rozpoczęły pracę nad argumentacją i danymi potwierdzającymi brak wpływu narażenia inhalacyjnego ditlenku tytanu.

W 2018 roku przekazaliśmy stanowisko w tej sprawie do Biura do spraw Substancji Chemicznych z apelem o udział w dyskusji podczas spotkania CARACAL. Jednym z tematów agendy spotkania była ocena klasyfikacji ditlenku tytanu jako CMR kat. 2. W naszej ocenie istniejące dane toksykologiczne przedstawione w raporcie CLH, które stały się podstawą opinii RAC, nie były wystarczające do ustanowienia klasyfikacji jako Carc 2, a tym samym klasyfikacja taka nie była uzasadniona. W tym samym roku spotkaliśmy się z MPiT i jednym z poruszonych tematów był dwutlenek tytanu. Omówiona została propozycja oznakowania, pomiary TiO2 otrzymane od członków oraz możliwość poparcia omawianej wcześniej propozycji Niemiec.

Pomimo licznych sprzeciwów państw członkowskich Komisja Europejska w 2019 przyjęła klasyfikację TiO2 jako CMR 2, zostało przegłosowane rozporządzenie zmieniające CLP (tzw. 14 ATP).

 

Inne

W styczniu 2018 roku opublikowano rozporządzenie Komisji zmieniające załącznik XVII do rozporządzenia REACH w odniesieniu do oktametylocyklotetrasiloksanu (D4) i dekametylocyklopentasiloksanu (D5), które objęło ograniczeniem stosowania D4 i D5 wyłącznie w produktach spłukiwanych do stężenia max. 0,1%.

Regulacje zaczęły obowiązywać od 31 stycznia 2020 roku. W 2018 ECHA badała, czy należy rozszerzyć ograniczenie dotyczące spłukiwanych produktów kosmetycznych zawierających D4 i D5, tak aby obejmowały również produkty kosmetyczne niespłukiwane. Cykloheksasiloksan (D6) zarówno w spłukiwanych, jak i niespłukiwanych produktach kosmetycznych również był objęty zakresem niniejszego dochodzenia.

20 marca 2019, Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) opublikowała dossier z propozycją ograniczenia stosowania D4, D5 i D6 w produktach niespłukiwanych (do stężenia max. 0,1%) oraz D6 w produktach spłukiwanych (do stężenia max. 0,1%). Silikony cykliczne zostały ocenione pod kątem ich potencjalnego wpływu na środowisko. Ograniczenia te mają zostać wprowadzone poprzez Rozporządzenie REACH.

Propozycja uregulowania składników stanowi duże zagrożenie dla przyszłość stosowania silikonów cyklicznych w produktach kosmetycznych, szeroko stosowanych w produktach do pielęgnacji włosów, skóry, w dezodorantach i produktach do makijażu, dla których nie istnieją żadne odpowiednie zamienniki.

Broniliśmy tych składników m.in.:

  • w konsultacjach publicznych propozycji ECHA w 2019 roku – przekazaliśmy wtedy stanowisko przesłane także do Ministerstwa Pracy i Technologii,
  • w konsultacjach publicznych draftu opinii SEAC w 2020 roku,
  • poprzez przekazywanie stanowisk sektora kosmetycznego nt. silikonów do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego w ramach przygotowań na posiedzenia Grupy Roboczej i Stałego Komitetu w Komisji Europejskiej,
  • bieżące przekazywanie firmom członkowskim informacji o pracach Komisji Europejskiej.

Mimo szeroko zakrojonych działań sektora kosmetycznego Komisja nie zgodziła się na odrzucenie wniosku regulacyjnego i wydłużenie terminów przejściowych.

Na początku grudnia 2018 roku na stronie internetowej Komisji Europejskiej (KE) opublikowano wstępną ocenę skutków dotyczącą zmian w etykietowaniu alergenów zapachowych w produktach kosmetycznych.

Dokument ten stanowi kontynuację prac Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Konsumentów z 2012 roku (SCCS/1459/11), kiedy to w opinii SCCS określono dodatkowe alergeny zapachowe, o których konsument powinien zostać poinformowany. Plany KE zakładają wprowadzenie obowiązku oznakowania 62 dodatkowych alergenów zapachowych. Nowe regulacje obejmą zdecydowaną większość produktów zawierających kompozycje zapachowe lub naturalne ekstrakty. Sektor kosmetyczny poniesie znaczące (i nieuzasadnione) koszty regulacji: opakowania większości produktów kosmetycznych na rynku będą musiały zostać zmienione. Jednocześnie regulacja nie przyniesie znaczących korzyści dla konsumentów. Nasze działania w tej kwestii objęły czynny udział w procesie regulacyjnym, w tym:
  • przeprowadzone w 2020 roku spotkanie z konsultantem KE firmą VVA,
  • udział w konsultacjach KE dla zainteresowanych stron, podczas których przekazaliśmy stanowisko branży kosmetycznej w Polsce,
  • kilkukrotne przekazywanie stanowisk sektora kosmetycznego do Głównego Inspektoratu Sanitarnego w ramach przygotowań na posiedzenia Grupy Roboczej i Stałego Komitetu ds. kosmetyków,
  • bieżące przekazywanie firmom członkowskim informacji o pracach Komisji Europejskiej.
Bezpośrednim efektem naszych prac jest wydłużenie proponowanych pierwotnie okresów przejściowych z 2 do 3 lat na wprowadzanie do obrotu i z 3 do 5 lat na wycofanie z obrotu produktów niespełniających wymagań.

Pod koniec 2018 roku został opublikowany raport Komisji Europejskiej nt. substancji zaburzających gospodarkę hormonalną w kontekście przepisów rozporządzenia kosmetycznego 1223/2009/WE.

Raport potwierdził, że podejścia regulacyjne i naukowe Unii Europejskiej w kwestii owych substancji jest poprawne, a z racji posiadania niezbędnych narzędzi i mechanizmów są także wystarczająco mocne, by solidnie i adekwatnie ocenić wpływ substancji zaburzających gospodarkę hormonalną na zdrowie człowieka. W raporcie zaznaczono także, że Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) jest zdolny do oceny bezpieczeństwa substancji pod kątem wpływu na gospodarkę hormonalną. Komisja wyznaczyła 2 grupy substancji potencjalnie zaburzających gospodarkę hormonalną do priorytetowej oceny. W maju 2019 roku Komisja ogłosiła długo oczekiwane wezwanie do przedstawienia danych naukowych („call for data”). W styczniu 2020 roku zakończyły się konsultacje dla zainteresowanych stron na temat procesu „fitness check” dotyczącego kontroli sprawności przepisów regulujących stosowanie substancji ED (ang. endocrine disrupting (ED) chemicals). Biuro związku:
  • bierze czynny udział w projekcie od 2014 roku,
  • w latach 2018-2020 przekazało stanowisko podczas konsultacji „Fitness check”, wzięło udział w grupie roboczej Breakout Group Endocrine Disruptors (BD EDs) oraz przekazywało stanowiska sektora kosmetycznego nt. EDC do Ministerstwa Rozwoju oraz Głównego Inspektoratu Sanitarnego w ramach przygotowań na posiedzenia Grupy Roboczej i Stałego Komitetu w Komisji Europejskiej,
  • przekazało stanowisko w konsultacjach, przesłane także do Ministerstwa Rozwoju (raport z konsultacji został opublikowany w 2020 roku),
  • na bieżąco przekazywało także firmom członkowskim informacje o pracach Komisji Europejskiej.